آیا مادر امام سجاد علیه السلام، دختر یزدگرد سوم پادشاه ساسانی است؟

بعضی از مدارک تاریخی که نشان می­دهد شهربانو دختر یزدگرد سوم است بدین قرار است:[1]

1- مرحوم شیخ مفید می­فرماید: «و کان للحسین ستة اولاد، علی بن الحسین الاکبر، کنیته ابومحمد و امّه شاه ن بنت کسری یزدجرد.؛[2] یعنی برای حضرت حسین شش عدد اولاد بود، اولی علی بن حسین اولاد بزرگ آن حضرت کنیه­اش ابومحمد و مادرش شاه ن دختر یزدجرد پادشاه ایران بود.

2- در مناقب نقل می­کند هنگامی که اسیران فارس را به مدینه وارد کردند، عمر خواست زنها را بفروشد و مردها را بنده­های عرب قرار دهد تا در حال طواف و سعی، حاجی­های بیمار و بی­حال و پیرمرد را کول گرفته طواف دهند. حضرت امیرالمؤمنین فرمودند:

رسول خدا فرمود: بزرگواران هر قومی را احترام کنید، اگرچه با شما مخالف و دشمن باشند، و این جماعت فارس مردمانی دانشمند و بزرگوارند، همانا سر تسلیم در مقابل ما فرود آورند و اسلام را قبول کردند، پس من از این اسیران فارس حق خودم و حق بنی­هاشم را آزاد کردم.

مهاجر و انصار گفتند: ای برادر پیغمبرخدا، ما هم حق خود را به تو واگذار کردیم، حضرت علی فرمود: خدایا شاهد باش که اینها به من بخشیدند و من هم قبول کردم و همه را آزاد نمودم. عمر گفت علی بن ابیطالب پیشدستی کرد و تصمیم مرا درباره عجم­ها بر هم زد.

سپس گروهی از اهل مدینه در دختران پادشاهان رغبت کردند، حضرت علی فرمود: آنها را مجبور نکنید، اختیار را به دست خودشان بدهید. یکی از بزرگان عرب به سوی شهربانو دختر یزدگرد اشاره کرد، شهربانو خود را پوشیده و اظهار بی­میلی کرد. به او گفتند آیا شوهر می­خواهی؟ شهربانو سکوت کرد.

امیرالمؤمنین فرمود: راضی شد، و باقی ماند انتخاب شوهر، دوباره درباره شوهر سؤال کردند، آنگاه امام حسین را انتخاب کرد و حضرت علی به حذیفه فرمود: عقد او را برای امام حسین جاری سازد.

3- شیخ مفید در ارشاد[3] نقل می­کند: علی بن الحسین، مادرش شاه ن دختر یزدجرد پسر شهریار پسر کسری بود، و گفته شده است که اسم مادرش شهربانو بوده است، و حضرت علی حریث بن جابر حنفی را به یک ناحیه­ای از مشرق زمین حکومت داد.

حریث، دو دختر یزدجرد پادشاه، پسر کسری را به سوی او فرستاد، از آن دو دختر، شاه ن را به فرزندش حسین عطا فرمود و زین العابدین از آن متولد شد