تا زمان امام حسین(ع)، مذهب شیعه در اتّحاد به سر می‌برد. ظهور فرقه‌های شیعی در میان صفوف شیعه، از زمان انتقال امامت به امام زین‌العابدین(ع) آغاز شد.[1] که باعث اختلاف و تفرقه‌ای در میان شیعیان شد و کسانی که انحراف فکری و اعتقادی داشتند، امامت آن امام(ع) را انکار کردند. ظاهراً اولین این فرقه‌ها، فرقه «کیسانیه» بوده است که به امامت «محمدبن حنفیه»[2] معتقد شدند.[3]
البته باید توجه کرد که کیسانیه، اولین فرقه شیعی در بحث تعیین مصداق امام بودند. ولی در بحث کیفیّت و ویژگی‌های امامت، شاید بتوان گفت که «غُلاة» اولین فرقه شیعی بودند که برای امام علی;، مقامی فوق بشری و خدائی قائل بودند و یا تصور می‌کردند که خداوند در او حلول کرده است. گفته میشود که اینها(غُلات) همان فرقه «سبائیه» هستند که به دست «عبدالله بن سبا» پدید آمد.
[1] - شیعه در برابر معتزله و اشاعره(الشیعة بین الأشاعرة و المعتزلة)، هاشم معروف‌الحسنی، ترجمه سیدمحمدصادق عارف، نشر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول 1371، ص 76 و 77
[2] - محمد بن حَنَفیه(۱۶-۸۱ق)، فرزند حضرت علی; و خوله حنفیه (دختر جعفر بن قیس) و از طبقه اول تابعین است. گاه از او با نام «محمد بن علی» یاد میشود و او را «محمدِ اکبر» هم گفته‌اند.
[3] - رازی، گرایش‌ها و مذاهب اسلامی، ص۱۳۴ و بغدادی، الفرق بین الفرق، ص ۲۷
درباره این سایت